Ο ρόγχος των τουριστικών τοπίων
Οι παρακμιακές αφηγήσεις του 21ου αιώνα οφείλουν πολλά στον τουρισμό, ο οποίος πρωτοστατεί στην ομογενοποίηση του βιώματος μέσω και της αδιάλειπτης υποστήριξης της εικόνας.
Η εδραίωση της αισθητικής και της εμπορικής δυνατότητας της φωτογραφίας τοπίου πυροδότησε μια διαδικασία, όπου η φωτογραφία καλλιεργεί μια προσδοκία και προκαλεί μια αντίδραση απέναντι στον υλικό κόσμο, ο οποίος οφείλει πλέον να συμμορφωθεί με τη φωτογραφία.
Η φωτογράφηση μιας τοποθεσίας από το ίδιο σημείο θέασης σε μια άλλη χρονική στιγμή ορίζεται ως επαναφωτογράφηση (re-photography). Η δημοτικότητά της οφείλεται στην εικονογραφική έλξη των δίπτυχων που προκύπτουν, καθώς επίσης και στο γεγονός ότι ως πρακτική εμπλέκει πειστικά το κοινό σε σκέψεις σχετικά με τον τόπο, όπως αυτός απεικονίζεται στην πάροδο του χρόνου.
Αν και αναγνωρίζεται ως αποδεκτή οπτική μεθοδολογία, τόσο σε επιστημονικές όσο και σε πολιτιστικές μελέτες, η πρακτική της επαναφωτογράφησης συχνά εξαντλείται σε μια ρηχή αισθητική σύγκριση του παρελθόντος με το παρόν. Στην περίπτωση όμως του Κωνσταντίνου Γδοντάκη η χρήση της είναι ουσιαστική.
Ο Γδοντάκης αφουγκράζεται τη βαριά ανάσα ενός άρρωστου σώματος: του αμετάκλητα τουριστικοποιημένου γενέθλιου τόπου. Τα δίπτυχά του δεν αρκούνται στην εποχιακή μεταμόρφωση του περιβάλλοντος, αλλά υποβάλλουν οπτικά έναν ρυθμό, όπου ο τόπος εισπνέει και εκπνέει τοπία. Τοπία νοτισμένα από τον λόγο σε δύο εκφάνσεις. Κάτω από τα δίπτυχα των τουριστικών τοπίων παραθέτει γραπτά τις βιωματικές εντυπώσεις των τουριστών γι’ αυτά, υποβάλλοντας ένα νέο νοηματικό τοπίο στην αντίληψη του θεατή.
Ο φωτογράφος στέκεται άλλοτε κριτικά απέναντι στο μασκάρεμα του τόπου και άλλοτε παραδίδεται άνευ όρων στον υπαρκτό σουρεαλισμό που βασιλεύει στην ελληνική επικράτεια. Άλλοτε κοιτά με συμπάθεια την αντίσταση της χλωρίδας και της πανίδας στις επιταγές της τουριστικής ανάπτυξης και κάποιες φορές παραλύει μπροστά στην ευκολία της βεβήλωσης του ίδιου του αντικειμένου του θαυμασμού μας. Αυτό που διατρέχει όλη την εργασία είναι η προσπάθεια να διαχειριστεί την έκπτωση του γενέθλιου τόπου του. Αν ο θεατής βρει το θάρρος να κοιτάξει κάτω από τις φευγαλέες εντυπώσεις των τουριστών και την ελεγειακή σαγήνη των τοπίων του Γδοντάκη, δεν μπορεί παρά να αισθανθεί την πικρή επίγευση του ριζικού εκφυλισμού και την απώλεια της πνευματικότητας του ελληνικού τοπίου.
It is true that the Tourism industry of the 21st century is using the Image as a device of homogenization of the human experience, from which, new narratives came to life and embedded in the collective mind.
The consolidation of the aesthetics and commercial property of landscape photography has triggered a procedure where photography cultivates an expectation and provokes a reaction to the real world, which must now conform to photography itself.
The photographing of a locality always from the same vantage point but at different times, considered as re-photography. The popularity of this particular practice derives from the attractiveness of diptychs, as well as the fact that engage the audience to a materialization of thoughts about the locality's appearance within time.
Although this process is a broadly accepted visual methodology, included in both scientific and culture inquiries, the same practice of re-photography is often remain entrapped within a simplistic aesthetic comparison of the past with the present. But, in the work of Konstantinos Gdondakis, this practice is substantial.
Metaphorically speaking, Gdondakis is listening carefully the slow breathing of a sick body: his birthplace that has been irrevocably transformed into a tourism destination. His diptychs do not stop in the presentation of the seasonal transformation of the environment, but in visual terms, they suggest a certain pace where the places are changing like inhale and exhale. Bellow the images, the artist has placed short pieces of writing - emotive experiences of tourists who visited those places, forming a new context of meanings in the viewer's perception.
Sometimes the photographer criticizes the make-up of the place, while others, he surrenders to the surrealism of the Greek status quo. Often he observes with empathy the struggle of the flora and fauna against the Tourism growth, and sometimes he looks paralyzed in front of how easily we change what we admire. What it highlights the whole work is his struggle to cope with the downfall of his very place of origin. If the viewer finds the courage to look beneath the fleeting impressions of tourists, as well as the elegy of the landscapes Gdontakis captures, it might taste that bitter aftertaste of fundamental change and loss of spirituality of the Greek landscape.